Over het CGVS

Missie en Visie

Missie

Sinds 1988 neemt het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) beslissingen met ingrijpende gevolgen voor de asielzoeker. Deze opdracht brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Elke medewerker draagt bij om van het CGVS een open, betrouwbare en besluitvaardige organisatie te maken die bescherming biedt aan wie die nodig heeft.

  • Open: het CGVS is toegankelijk en werkt klantgericht. de beslissingen komen op een transparante manier tot stand.
  • Betrouwbaar: gestroomlijnde interne procedures en bekwame medewerkers garanderen een betrouwbare beslissing voor elke asielzoeker.
  • Besluitvaardig: het CGVS moet in staat zijn om snel op een wijzigende situatie in te spelen, bijvoorbeeld in een land van herkomst. Snelheid en kwaliteit gaan hand in hand.

Visie

Met een jonge en goed opgeleide ploeg streeft het CGVS ernaar voor elke asielaanvraag zo snel mogelijk een juiste beslissing te nemen. de medewerkers gaan daarvoor respectvol, onpartijdig en integer te werk.

  • Respect: een organisatie als het CGVS drijft op tolerante medewerkers met een open geest en respect voor de eigenheid, de overtuiging en de kwaliteit van de ander.
  • Onpartijdig: de medewerkers beoordelen een asielaanvraag individueel en zonder vooroordeel. Persoonlijke belangen, voorkeuren of gevoelens hebben geen invloed op de beslissing.
  • Integer: betrouwbaarheid en eerlijkheid vormen de kern van de organisatie. Het CGVS rekruteert zijn medewerkers onder andere op grond van hun empathie, zin voor verantwoordelijkheid, besluitvaardigheid, hun professioneel engagement en loyauteit.

Mandaat

Asiel

Asiel betekent bescherming. Het CGVS kan een persoon bescherming geven door hem te erkennen als vluchteling of door hem subsidiaire bescherming toe te kennen. Een vluchteling is een persoon die vervolging vreest in zijn herkomstland. Een persoon die een reëel risico op ernstige schade loopt, door oorlog of geweld, of door onmenselijke of vernederende behandeling krijgt de subsidiaire beschermingsstatus.

Het CGVS onderzoekt elke asielaanvraag op individuele basis. De commissaris-generaal neemt op onafhankelijke wijze asielbeslissingen.

Documenten

Het CGVS staat in voor de afgifte van documenten van burgerlijke stand aan erkende vluchtelingen en aan personen die als staatloze erkend zijn door de rechtbank van eerste aanleg. De erkende vluchteling kan niet meer terecht bij zijn nationale overheid om administratieve documenten te krijgen. Daarom heeft het CGVS de bevoegdheid om aan erkende vluchtelingen deze documenten af te leveren.

Wettelijk kader

De werking van het CGVS past binnen een strikt wettelijk kader.

In hoofdzaak bestaat dit wettelijk kader uit het Verdrag van Genève van 28 juli 1951 betreffende de status van vluchtelingen, een aantal teksten van de Europese Unie en Belgische rechtsbepalingen.

De Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen (de Vreemdelingenwet) bevat bepalingen, zowel voor de vluchtelingenstatus als voor de subsidiaire beschermingsstatus.

De Belgische wetsbepalingen in de Vreemdelingenwet die de werking van het CGVS regelen zijn in grote mate het resultaat van de omzetting van de Europese richtlijnen. Deze richtlijnen hebben in de eerste plaats tot doel om een gemeenschappelijk Europees asielstelsel in te voeren.

De hoeksteen van de internationale bescherming voor vluchtelingen blijft echter nog altijd het Verdrag van Genève van 28 juli 1951. Het CGVS voert dan ook zijn opdracht uit met respect voor het Verdrag van Genève.

Internationale wetteksten

Verdrag van Genève van 28 juli 1951 betreffende de status van vluchtelingen, zoals gewijzigd door het Protocol van New York van 31 januari 1967.

Wetteksten van de Europese Unie

Handvest van de grondrechten van de Europese Unie PB nr. C/326/02 van 26 oktober 2012.

Richtlijn 2013/32/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 betreffende de gemeenschappelijke procedures voor de toekenning en intrekking van de internationale bescherming.

Richtlijn 2011/95/EG van het Europees Parlement en van de Raad van 13 december 2011 inzake normen voor de erkenning van onderdanen van derde landen of staatlozen als personen die internationale bescherming genieten, voor een uniforme status voor vluchtelingen of voor personen die in aanmerking komen voor subsidiaire bescherming, en voor de inhoud van de verleende bescherming. 

Belgische wetteksten

Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen (officieuze coördinatie).

Koninklijk Besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen (officieuze coördinatie).

Koninklijk Besluit van 11 juli 2003 tot regeling van de werking van en de rechtspleging voor het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (officieuze coördinatie).

Koninklijk besluit van 12 mei 2024 tot uitvoering van het artikel 57/6/1, § 3, vierde lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, houdende de vastlegging van de lijst van veilige landen van herkomst

Beleid

Om tot een geharmoniseerde beoordeling van asielaanvragen te komen, bepaalt de commissaris-generaal het beleid. Hij doet dit in volledige onafhankelijkheid.

Beleidsthema's

De thema's overstijgen de situatie in één herkomstland. Dit zijn horizontale beleidsthema’s.

De beleidsthema’s zijn heel divers en hebben betrekking op zowel juridische concepten als asielprofielen, zoals bijvoorbeeld asielzoekers die omwille van hun kwetsbaar profiel nood hebben aan bijzondere procedurele waarborgen.

De commissaris-generaal vaardigt een beleid uit dat enerzijds betrekking heeft op beleidsthema's over de landen heen en anderzijds op een thematiek in één herkomstland.

Landenbeleid

De commissaris-generaal houdt bij het nemen van een asielbeslissing rekening met de concrete actuele situatie in het herkomstland van de asielzoeker. Hij baseert zich op de reële omstandigheden, maar houdt ook rekening met recente evoluties.

De commissaris-generaal kan per land:

  • een profielspecifiek landenbeleid uitvaardigen
  • een beleid bepalen dat betrekking heeft op de algemene veiligheidssituatie van burgers, los van een specifiek asielprofiel.

Wenst u meer informatie, ga dan naar landen- en beleidsinfo

Wat doet het CGVS niet?

Opvang en begeleiding

Het CGVS is bevoegd voor het onderzoek van asielaanvragen.

Het Federaal Agentschap voor de opvang van Asielzoekers (Fedasil) verzekert de opvang en begeleiding van asielzoekers. Fedasil beheert de open opvangcentra en biedt sociale, juridische, medische en psychologische begeleiding. Na het indienen van de asielaanvraag gaat de asielzoeker naar de Dienst Dispatching van Fedasil om opvang en begeleiding te krijgen.

Fedasil

Erkenning van staatlozen

Het CGVS is verantwoordelijk voor het toekennen van de vluchtelingenstatus of de subsidiaire beschermingsstatus maar erkent geen staatlozen.

Vanaf 1 september 2024 is de wet die voorziet in een specifieke verblijfsprocedure wegens staatloosheid in werking getreden. Een aanvraag om toelating tot verblijf wegens staatloosheid wordt rechtstreeks ingediend bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Indien de DVZ beslist de aanvraag in overweging te nemen, wordt aan het CGVS een advies gevraagd.  Op basis van dit advies neemt de DVZ een beslissing over het verblijf.

De procedure staatloosheid heeft geen invloed op de bestaande bevoegdheid van de familierechtbank om uitspraak te doen over verzoeken tot erkenning als staatloze. De twee procedures bestaan dus naast elkaar.

Het CGVS levert documenten van de burgerlijke stand af aan erkende staatloze personen.

Behandeling van visumaanvragen

Een visum aanvragen gebeurt persoonlijk bij de Belgische ambassade of het consulaat in het land waar de aanvrager woont. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) verwerkt deze aanvragen. De voorwaarden zijn afhankelijk van het type visum dat is aangevraagd.

FOD Buitenlandse Zaken

De Dienst Vreemdelingenzaken

Gezinshereniging

Het CGVS is niet verantwoordelijk voor het afleveren van een visum tot gezinshereniging voor naaste familieleden van erkende vluchtelingen of subsidiair beschermden. Zij kunnen een visum tot gezinshereniging aanvragen bij de Belgische diplomatieke post van het land waar de familieleden zich bevinden. De DVZ zal de aanvraag verder behandelen.

FOD Buitenlandse Zaken

De Dienst Vreemdelingenzaken

 

Documenten voor subsidiair beschermden

Het CGVS is bevoegd voor het toekennen van documenten van de burgerlijke stand voor erkende vluchtelingen en staatlozen, maar niet voor subsidiair beschermden.

De subsidiair beschermde kan een geboorteakte aanvragen bij de ambassade van zijn land van herkomst in België.  Als dit niet mogelijk is, kan de subsidiair beschermde zich wenden tot het vredegerecht van zijn woonplaats, voor het verkrijgen van een akte van bekendheid. Dit document kan voor sommige procedures de geboorteakte vervangen.

FOD Buitenlandse zaken

Vredegerechten in België

Regularisatie van vreemdelingen

Wanneer een persoon in België verblijft en een machtiging tot verblijf van langer dan 3 maanden wil aanvragen, kan hij een regularisatie in buitengewone omstandigheden aanvragen in België. Dit is enkel mogelijk wanneer de aanvrager dit verzoek tot machtiging niet kan indienen bij de diplomatieke post in zijn land van herkomst:

  • machtiging tot verblijf om humanitaire redenen (artikel 9 bis Vreemdelingenwet)
  • machtiging tot verblijf om medische redenen (artikel 9 ter Vreemdelingenwet).

De Dienst Vreemdelingenzaken

Terugkeer

De DVZ neemt een beslissing tot een (gedwongen) terugkeer van een uitgeprocedeerde vreemdeling. Fedasil is bevoegd voor de begeleiding en hulp bij een vrijwillige terugkeer van deze persoon.

Fedasil

De Dienst Vreemdelingenzaken

De opdrachten

Basisopdracht

Het CGVS is een federale onafhankelijke administratie. De opdracht van het CGVS bestaat erin bescherming te bieden aan personen die in geval van terugkeer naar hun land van herkomst risico op vervolging of ernstige schade lopen. De commissaris-generaal stelt eerst vast of de asielzoeker in aanmerking komt voor de vluchtelingenstatus. Is dit niet het geval, dan gaat hij na of de asielzoeker in aanmerking komt voor de subsidiaire beschermingsstatus. Overeenkomstig de Belgische, Europese en internationale normen onderzoekt het CGVS elk verzoek om internationale bescherming op individuele, objectieve en onpartijdige wijze.

Het CGVS levert ook documenten van burgerlijke stand af aan erkende vluchtelingen en staatlozen.

Naar een Europees asielbeleid

De basisdoelstelling van het gemeenschappelijke Europese asielstelsel luidt dat elke derdelander, in welke Europese lidstaat hij zijn verzoek om internationale bescherming ook indient, recht heeft op een gelijkaardige behandeling van zijn asielprocedure en een gelijkwaardige opvang. Om dit te realiseren maakt de EU sinds 1999 werk van de harmonisering van het Europese asielsysteem via een tweesporenbeleid: Europese wetgeving en praktische samenwerking.

Het CGVS is één van de grote voortrekkers van de realisatie van een gemeenschappelijk Europees asielsysteem.  De Europese en internationale dimensie van het asielbeleid maakt deel uit van de missie van het CGVS.

De organisatie

Sophie Van Balberghe, commissaris-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen

Sophie Van Balberghe

Commissaris-generaal (FR)

Sophie Van Balberghe is commissaris-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen sinds 1 april 2023.

Sophie Van Balberghe studeerde rechten aan de Université catholique de Louvain. Na haar studies behaalde ze een bijkomende master in de mensenrechten.

Na afloop van haar studies kwam ze in oktober 1993 op het CGVS werken. Gedurende zeven jaar werkte ze achtereenvolgens als protection officer, supervisor en geografisch coördinatrice ad interim.

Na een passage bij Fedasil, waar ze werkte als hoofd van de juridische dienst, keerde ze in december 2011 terug naar het CGVS als protection officer. Vervolgens kwam ze bij de juridische dienst terecht.

Op 1 augustus 2012 werd ze benoemd tot adjunct-commissaris voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. In 2023 volgde ze Dirk Van den Bulck op als commissaris-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen.

afbeelding van adjunct commissaris christophe hessels

Christophe Hessels

Adjunct-Commissaris (NL)

Christophe Hessels behaalde zijn diploma rechten aan de UGent.

Christophe startte in de asiel en migratieprocedures als jurist bij het Auditoraat van de Raad van State (2005). In 2007 vervoegde hij het CGVS als protection officer en werd vervolgens Cedoca researcher.

In 2011 vertrok Christophe om voor EASO mee te werken aan het uitbouwen van een Europese COI functie, gevolgd door het ontwikkelen van gezamenlijk Europees asielbeleid, de zogenaamde ‘EASO country guidance’.

Vanaf 2018 was Christophe diensthoofd van de Third Country Research Unit.

Vanaf januari 2022 nam Christophe op het CGVS de functie van Nederlandstalig adjunct-commissaris op.

Annick Goeminne

Annick Goeminne

Adjunct-commissaris (FR)

Annick Goeminne behaalde haar licentiaat in de rechten aan de Katholieke Universiteit van Louvain-la-Neuve. Later ontwikkelde ze zich verder in bemiddeling.

Annick werkte reeds bij het CGVS als protection officer van 1994 tot 1996. Na een passage in Tsjaad bij Artsen Zonder Grenzen keerde ze terug naar het CGVS bij de Dienst Internationale Betrekkingen en Cedoca. Daarna trok ze naar de Europese Commissie om mee te bouwen aan een gemeenschappelijk EU-asielbeleid.

Van 2007 tot 2008 keerde ze nog eens terug naar het CGVS en werd ze verantwoordelijke van de Dienst Internationale Betrekkingen. In 2009 en 2010 was ze adviseur voor het Europese asiel- en migratiebeleid op het kabinet van vicepremier Joëlle Milquet in het kader van het EU-voorzitterschap.

Sinds 2014 werkte ze bij de stafdienst Personeel & Organisatie van Binnenlandse Zaken, waar ze sinds 2019 ook de dienst competentieontwikkeling en communicatie leidde.

Op 4 maart 2024 startte Annick als Franstalig adjunct-commissaris op het CGVS.

Partners en links

Het CGVS staat als centrale, onafhankelijke asielinstantie dagelijks in contact met een brede waaier aan nationale, Europese en internationale partners. Dit zijn overheids- en niet overheidsdiensten, ngo’s, Europese instellingen en internationale organisaties.