Het doel van dit onderzoek is een stand van zaken op te maken over de veiligheidssituatie in Libanon. Een eerste en tweede deel beschrijven de achtergrond en huidige toestand van het geweld in Libanon. Een derde deel geeft de actoren weer die de veiligheidssituatie in Libanon bepalen. Een vierde en vijfde deel gaan respectievelijk in op de aard van het geweld in de verschillende regio’s en het hiermee gepaard gaande risico voor burgers.
Deze COI Focus is een update van de COI Focus Libanon - De veiligheidssituatie van 19 januari 2021. Het onderzoek heeft betrekking op de periode januari 2021 – januari 2022.
In Libanon wordt de macht verdeeld volgens confessionele quota, met als gevolg een politiek sterk gepolariseerd systeem vatbaar voor conflict en buitenlandse inmenging. Libanon kent een zwakke staatsstructuur en een broos sektarisch evenwicht. Wapens zijn wijdverspreid en in combinatie met de aanwezigheid van gewapende milities houdt dit volgens de VN-Veiligheidsraad een veiligheidsrisico voor Libanese burgers in. Het land werd getroffen door de Syrische burgeroorlog, die de politiek verder polariseerde, een massale vluchtelingencrisis teweegbracht en sektarische spanningen deed stijgen. De geraadpleegde bronnen nemen een toegenomen polarisatie waar tussen de soennitische en sjiitische gemeenschap. Daarnaast zit de recente Libanese burgeroorlog nog stevig verankerd in het collectieve Libanese geheugen en bij elke opstoot van spanningen zijn de verschillende politieke en religieuze leiders geneigd om tot kalmte op te roepen. Hoewel de elementen voor een burgeroorlog aanwezig zijn (historisch zware economische crisis, een afwezige staat en gewapende groeperingen die hun sektarisch territorium afbakenen) voorkomen de naoorlogse machtsdeling en de belangen van de verschillende sektarische elites volgens analisten vooralsnog een nieuwe burgeroorlog. De twee Libanese politieke kampen behouden een politieke dialoog. De grootste militie, Hezbollah, heeft geen belang bij een binnenlands conflict.
Tijdens de verslagperiode viel niettemin een stijging van (geïsoleerde) gevallen van sektarisch geweld verspreid over het land te noteren in een context van toenemende armoede, politieke verlamming en het wijdverbreide wapenbezit. Hiervan getuigt de gewapende confrontatie tussen de christelijke Forces Libanaises en sjiitische demonstranten in centrum Beiroet tijdens de verslagperiode waarbij zeven sjiitische burgers het leven lieten en 30 gewonden vielen. Daarnaast mondden conflicten aan benzinestations soms uit in geweld tussen verschillende sektarische groepen.
Sinds oktober 2019 komt het Libanese volk in opstand tegen de heersende elite. Volgens mensenrechtenorganisaties gebruikten ordetroepen buitensporig geweld om betogers uiteen te drijven. De wortels van dit verzet blijven voelbaar aanwezig al namen de protesten en de intensiteit ervan af door de coronamaatregelen en uitputting onder de beproefde en verarmde Libanese bevolking.
Tijdens de verslagperiode bleef de situatie in Zuid-Libanon stabiel ondanks stijgende spanningen en kleinschalige vergeldingsincidenten tussen Israël en Hezbollah. VN-resolutie 1701 die een einde maakte aan het conflict in 2006 wordt grotendeels nageleefd. Beide partijen houden zich aan een wederzijds afschrikkingsevenwicht. Geen Libanese politieke groepering, noch andere staat (Iran, Israël) heeft belang bij een escalatie van het geweld en het risico op een oorlog.
Het tijdens de verslagperiode gerapporteerd geweld betrof ook crimineel- en clangeweld, waarbij doden en gewonden vielen (voornamelijk bendeleden en militairen). De regio Baalbek-Hermel huisvest verschillende invloedrijke gewapende clans die de facto milities vormen.
In de Palestijnse kampen bleef de huidige veiligheidssituatie relatief stabiel. In Ayn al-Helwe verminderden sinds 2018 de spanningen en het geweld tussen Fatah en islamistische groeperingen. Verschillende leden van extremistische groeperingen verlieten het kamp, gaven zich over aan de autoriteiten, werden uitgeleverd of gearresteerd. In 2021 was er opnieuw sprake van geïsoleerde schietincidenten. In 2021 viel, zoals in 2020, minstens één dode bij het gerapporteerd geweld.
Beleid
Het beleid dat de commissaris-generaal voert, is gestoeld op een grondige analyse van nauwkeurige en actuele informatie over de algemene situatie in het land van oorsprong. Die informatie wordt op professionele manier verzameld uit verschillende objectieve bronnen, waaronder het EASO, het UNHCR, relevante internationale mensenrechtenorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Bij het bepalen van zijn beleid baseert de commissaris-generaal zich derhalve niet alleen op de op deze website gepubliceerde COI Focussen opgesteld door Cedoca, dewelke slechts één aspect van de algemene situatie in het land van herkomst behandelen.
Uit het gegeven dat een COI Focus gedateerd zou zijn, kan bijgevolg niet worden afgeleid dat het beleid dat de commissaris-generaal voert niet langer actueel zou zijn.
Bij het beoordelen van een asielaanvraag houdt de commissaris-generaal niet alleen rekening met de feitelijke situatie zoals zij zich voordoet in het land van oorsprong op het ogenblik van zijn beslissing, maar ook met de individuele situatie en persoonlijke omstandigheden van de asielzoeker. Elke asielaanvraag wordt individueel onderzocht. Een asielzoeker moet op een voldoende concrete manier aantonen dat hij een gegronde vrees voor vervolging of een persoonlijk risico op ernstige schade loopt. Hij kan dus niet louter verwijzen naar de algemene omstandigheden in zijn land, maar moet ook concrete, geloofwaardige en op zijn persoon betrokken feiten aanbrengen.
Voor dit land is geen beleidsnota beschikbaar op de website.