Huiselijk geweld

Nederlands

Cedoca raadpleegde binnen het voorziene tijdsbestek een zo uitgebreid en gevarieerd mogelijk aantal bronnen over de situatie van huiselijk geweld in Albanië. Verdere informatie in deze COI Focus werd verkregen van gouvernementele en niet-gouvernementele bronnen tijdens en na een fact finding-missie van Cedoca in Albanië van 13 tot en met 21 maart 2017. Het onderzoek werd afgesloten op 22 september 2017.

Huiselijk geweld komt voor binnen alle lagen van de Albanese bevolking, maar treft voornamelijk vrouwen die financieel afhankelijk zijn van hun echtgenoot of partner. Economische problemen, drankgebruik en echtscheidingen liggen vaak aan de basis van geweldincidenten in gezinssituaties.

Huiselijk geweld wordt door een deel van de Albanese bevolking als normaal beschouwd en niet als misdrijf. Dat heeft te maken met genderstereotypes en een patriarchale maatschappij waarin vrouwen ondergeschikt zijn aan mannen. Bewustmakingscampagnes brengen vrouwen en meisjes positiever in beeld, informeren hen over hun rechten en hebben geleid tot een toenemend besef bij de Albanese bevolking dat huiselijk geweld niet getolereerd mag worden, maar bestraft moet worden.

Het aantal slachtoffers dat aangifte doet van huiselijk geweld stijgt jaarlijks, maar toch zijn er volgens experten veel vrouwen die geen aangifte doen uit schaamte of uit schrik voor nieuwe geweldincidenten. Er zijn ook vrouwen die geen klacht indienen uit onzekerheid om bescherming te krijgen of omdat zij geen middelen hebben om voor zichzelf te zorgen. Andere vrouwen zijn onvoldoende geïnformeerd over hun rechten en bestaande procedures. Het aantal moordzaken gerelateerd aan huiselijk geweld vinden verschillende bronnen zorgwekkend.

Albanië heeft verschillende internationale verdragen ondertekend en strategieën ontwikkeld om huiselijk geweld te bestrijden. In 2012 werd huiselijk geweld opgenomen in de Strafwet als misdrijf. Sindsdien heeft Albanië haar wetgeving inzake huiselijk geweld meermaals aangepast, alsook de strafmaat voor daders. Het wettelijk kader om slachtoffers te beschermen en daders te veroordelen wordt door experten gecomplimenteerd, maar de implementatie ervan wordt bekritiseerd.

Deze COI Focus beschrijft hoe de Albanese autoriteiten slachtoffers beschermen en daders vervolgen. Slachtoffers van huiselijk geweld kunnen klacht indienen bij de politie die de zaak onderzoekt en doorverwijst naar de rechtbank om een beschermingsbevel uit te vaardigen en/of een gerechtelijke procedure te starten. Een beschermingsbevel bevat maatregelen om het slachtoffer te beschermen. Beschermingsbevelen worden niet systematisch uitgevoerd wegens een gebrek aan middelen en personeel om dit op te volgen waardoor slachtoffers vaak noodgedwongen in hetzelfde huis als de dader blijven wonen.

Het aantal arrestaties van daders van huiselijk geweld is toegenomen in vergelijking met enkele jaren geleden, net zoals het aantal veroordelingen. Er lijkt eensgezindheid te bestaan dat de politie inspanningen levert om haar verantwoordelijkheid op te nemen in de strijd tegen huiselijk geweld, maar dat er nog verschillende werkpunten zijn om naar behoren te functioneren. Rechtbanken worden ervan beschuldigd hun verantwoordelijkheid uit de weg te gaan. Punten van kritiek hebben doorgaans te maken met corruptie, omkoopbaarheid van rechters, onzorgvuldige behandeling van zaken, milde straffen en vervroegde vrijlatingen. Experten menen dat het rechtssysteem beter zal functioneren na het beoordelings- en herbenoemingsproces van rechters en procureurs dat recent van start is gegaan. 

De Albanese autoriteiten hebben een beperkt aanbod van diensten voor slachtoffers van huiselijk geweld. Diensten worden voornamelijk aangeboden door ngo’s die afhankelijk zijn van donoren. Experten stellen dat er nood is aan meer diensten voor slachtoffers van huiselijk geweld en dat de toegankelijkheid, kwaliteit en geografische verspreiding moet verbeteren. Dat geldt onder andere voor vluchthuizen. Die bevinden zich voornamelijk in grote steden, maar kampen vaak met een capaciteitstekort en financiële problemen. Slachtoffers die worden opgevangen in vluchthuizen worden begeleid om te kunnen re-integreren en zelfstandig te kunnen leven. In 2016 kon meer dan de helft van de slachtoffers die werden opgevangen in een vluchthuis succesvol re-integreren. Experten menen dat het essentieel is om slachtoffers op te vangen in afwachting van de uitreiking van een dringend beschermingsbevel.

Gezondheidszorg in Albanië is toegankelijk voor slachtoffers van huiselijk geweld en de meeste diensten zijn gratis, maar experten menen dat er ruimte voor verbetering is op gebied van identificatie en registratie van situaties van huiselijk geweld.

Huisvesting en economische zelfredzaamheid zijn volgens verschillende bronnen essentiële factoren voor slachtoffers van huiselijk geweld om te kunnen re-integreren. Tijdens de geldigheidsperiode van het beschermingsbevel hebben slachtoffers recht op een uitkering. Slachtoffers van huiselijk geweld hebben eveneens recht op een sociale woning, maar experten ervaren dat het moeilijk is om huisvesting te vinden voor slachtoffers van huiselijk geweld.

Verder hebben slachtoffers van huiselijk geweld recht op kosteloze rechtsbijstand en gratis juridisch advies. Experten menen dat het aanbod en de geografische verspreiding van deze diensten beperkt is, dat veel vrouwen slecht geïnformeerd zijn over hun recht op rechtsbijstand en dat de procedure om het aan te vragen complex is.

Daarnaast zijn er ook diensten die behandelingsprogramma’s voor daders aanbieden. Experten benadrukken de nood aan dergelijke diensten, maar wijzen tegelijk op de gebreken van deze behandelingsprogramma’s.

Beleid

Het beleid dat de commissaris-generaal voert, is gestoeld op een grondige analyse van nauwkeurige en actuele informatie over de algemene situatie in het land van oorsprong. Die informatie wordt op professionele manier verzameld uit verschillende objectieve bronnen, waaronder het EASO, het UNHCR, relevante internationale mensenrechtenorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Bij het bepalen van zijn beleid baseert de commissaris-generaal zich derhalve niet alleen op de op deze website gepubliceerde COI Focussen opgesteld door Cedoca, dewelke slechts één aspect van de algemene situatie in het land van herkomst behandelen.

Uit het gegeven dat een COI Focus gedateerd zou zijn, kan bijgevolg niet worden afgeleid dat het beleid dat de commissaris-generaal voert niet langer actueel zou zijn.

Bij het beoordelen van een asielaanvraag houdt de commissaris-generaal niet alleen rekening met de feitelijke situatie zoals zij zich voordoet in het land van oorsprong op het ogenblik van zijn beslissing, maar ook met de individuele situatie en persoonlijke omstandigheden van de asielzoeker. Elke asielaanvraag wordt individueel onderzocht. Een asielzoeker moet op een voldoende concrete manier aantonen dat hij een gegronde vrees voor vervolging of een persoonlijk risico op ernstige schade loopt. Hij kan dus niet louter verwijzen naar de algemene omstandigheden in zijn land, maar moet ook concrete, geloofwaardige en op zijn persoon betrokken feiten aanbrengen.

Voor dit land is geen beleidsnota beschikbaar op de website.

Land: 
Albanië

Informatie over de asielprocedure op maat van de asielzoeker, vindt u op : asyluminbelgium.be.