“Een daling van de asielaanvragen met meer dan 26 %, een stijgend beschermingspercentage en een achterstand die verder wordt weggewerkt.” Zo maakt het CGVS de balans op inzake asiel voor 2013.
Een dalend aantal asielaanvragen
In 2013 werden in België 15.840 asielaanvragen ingediend, een daling van 26,2 % in vergelijking met 2012. Dit is het laagste aantal asielaanvragen sinds 2008. In België doet zich een dalende trend voor, terwijl het aantal asielaanvragen in veel andere Europese landen stijgt.
Deze dalende trend in België wordt verklaard door het feit dat de maatregelen op gebied van asiel vruchten afwerpen: een kortere behandelingstermijn voor de asielaanvragen, de toepassing van het principe ‘Last in First out’, enkele wetswijzigingen (o.a. de lijst van veilige landen en de nieuwe regeling voor meervoudige aanvragen), het wegwerken van de achterstand, de ontradingscampagnes, de goede samenwerking tussen de verschillende instanties. Al die aspecten hebben ertoe geleid dat de perceptie in verband met België veranderd is. Personen die effectief bescherming nodig hebben, krijgen die bescherming nog steeds.
Als we alleen naar de eerste asielaanvragen kijken, is de daling nog duidelijker. In 2013 werden 10.193 eerste asielaanvragen ingediend tegen 15.206 in 2012. Dit is een daling van 33 %.
Het aantal meervoudige asielaanvragen, d.w.z. aanvragen ingediend door personen die al een asielbeslissing hebben gekregen bij een vorige aanvraag, daalde met 9,7 % (van 6.257 in 2012 tot 5.647 in 2013).
In 2013 waren de belangrijkste landen van herkomst van asielzoekers Afghanistan (8,4 % van het totale aantal aanvragen), Guinee (7,9 %), de DR Congo (7,7 %), Rusland (7,4 %) en Syrië (5,5 %). Irak, Kosovo, Albanië, Kameroen en China vervolledigen de top 10 van de landen van herkomst.
Voor het derde opeenvolgende jaar is Afghanistan het belangrijkste herkomstland van asielzoekers in België. Het aantal aanvragen dat werd ingediend door Afghanen daalde echter met de helft in vergelijking met vorig jaar (1.327 aanvragen in 2013 tegen 2.635 in 2012).
In 2013 staat Syrië op de vijfde plaats in de lijst van herkomstlanden van asielzoekers. Ondanks het gewelddadige conflict dat dit land verscheurt, steeg het aantal asielaanvragen ingediend door Syriërs in België slechts licht (877 aanvragen in 2013 tegen 793 in 2012). De meeste personen die Syrië zijn ontvlucht, bevinden zich in de aangrenzende landen.
Wat de Balkanlanden betreft, blijven Kosovo en Albanië in de top 10 staan. De dalende trend die voor deze landen al in 2012 was ingezet, zet zich voort (754 asielaanvragen voor Kosovo in 2013 tegen 983 in 2012, 487 asielaanvragen voor Albanië in 2013 tegen 667 in 2012). Servië (336 asielaanvragen in 2013 tegen 571 in 2012) komt niet meer voor in de top 10 van de landen van herkomst. Deze landen scoren wel hoog wat het aantal meervoudige asielaanvragen betreft.
Meer dan 18.000 beslissingen in 2013
In 2013 nam het CGVS in totaal 18.193 beslissingen.
16.569 beslissingen werden genomen in het kader van een beslissing ten gronde en 1.624 in het kader van het onderzoek van meervoudige asielaanvragen (523 beslissingen tot inoverwegingname en 1.101 tot niet-inoverwegingname). Sinds 1 september 2013 is het CGVS bevoegd om meervoudige asielaanvragen te onderzoeken. Vroeger onderzocht de Dienst Vreemdelingenzaken deze aanvragen.
Een hoger beschermingspercentage
In absolute cijfers heeft het CGVS nog nooit zo veel beschermingsstatussen toegekend als in 2013. 4.937 beslissingen waren positief (2.986 beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus en 1.951 beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus), goed voor 6.313 personen (met inbegrip van kinderen die hun ouders begeleiden).
In 2013 besliste het CGVS in 29,4 % van de dossiers ten gronde dat de asielzoeker effectief bescherming nodig had: 17,7 % van de beslissingen waren beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus en 11,7 % waren beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus. Dit percentage positieve beslissingen ligt hoger dan in 2012 (22,4 %).
Bijna één op twee beslissingen tot toekenning van een beschermingsstatus in 2013 had betrekking op een Afghaans of Syrisch dossier (2.385 beslissingen op een totaal van 4.937 positieve beslissingen).
De personen die in 2013 de vluchtelingenstatus kregen, waren voornamelijk afkomstig uit Afghanistan (473 beslissingen), Guinee (361 beslissingen), de DR Congo (265 beslissingen), China (191 beslissingen), Iran (168 beslissingen) en Syrië (161 beslissingen).
De personen die in 2013 subsidiaire bescherming kregen, waren voornamelijk afkomstig uit Syrië (1.013 beslissingen) en Afghanistan (738 beslissingen).
De achterstand daalde met bijna 4.500 dossiers
Eind december 2013 bedroeg de totale werklast van het CGVS 7.006 dossiers. 3.900 dossiers is een normale werkvoorraad. De eigenlijke achterstand bedraagt 3.106 dossiers. Begin januari 2013 bedroeg de totale werklast van het CGVS nog 11.495 dossiers. Door de daling van het aantal asielaanvragen maar ook door de stijging van het aantal beslissingen van het CGVS kon de achterstand worden verminderd. Als het aantal asielaanvragen stabiel blijft, zal de achterstand van het CGVS in 2014 volledig zijn weggewerkt.