Het doel van dit onderzoek is een stand van zaken op te maken over de veiligheidssituatie in Libanon.
Deze COI Focus is een update van de COI Focus Libanon - De veiligheidssituatie van 14 mei 2019. Het onderzoek heeft betrekking op de periode 1 juni 2019 – eind februari 2020. Het onderzoek liep tot 11 maart 2020.
Deze analyse beoogt een globaal beeld te geven van de veiligheidssituatie in Libanon. Het rapport bevat geen exhaustief overzicht van de veiligheidsincidenten die zich in Libanon hebben voorgedaan. De vermelde incidenten dienen voornamelijk om de algemene trend in Libanon of in een bepaalde Libanese regio te duiden.
In Libanon wordt de macht verdeeld volgens confessionele quota, met als gevolg een politiek sterk gepolariseerd systeem vatbaar voor conflict en buitenlandse inmenging. Libanon kent een zwakke staatsstructuur en een broos sektarisch evenwicht. Wapens zijn wijdverspreid en in combinatie met de aanwezigheid van gewapende milities houdt dit volgens de VN-Veiligheidsraad een veiligheidsrisico voor Libanese burgers in. Het land werd getroffen door de Syrische burgeroorlog, die de politiek verder polariseerde, een massale vluchtelingencrisis teweegbracht en sektarische spanningen deed stijgen. De geraadpleegde bronnen nemen een toegenomen polarisatie waar tussen de soennitische en sjiitische gemeenschap. Anderzijds zit de recente Libanese burgeroorlog nog stevig verankerd in het collectieve Libanese geheugen en bij elke opstoot van spanningen zijn de verschillende politieke en religieuze leiders geneigd om tot kalmte op te roepen. De naoorlogse regeling tot machtsdeling alsook de belangen van de verschillende sektarische elites voorkomen volgens analisten een nieuwe burgeroorlog. De twee Libanese politieke kampen behouden een politieke dialoog.
Het geweld in Libanon was in vergelijking met buurland Syrië nooit grootschalig en beperkte zich tot een schaduwoorlog in de vorm van aanslagen (op voornamelijk militaire en Hezbollah-doelwitten), grensgeweld tussen de strijdende partijen en sektarische kidnappings. In 2016, 2017 en 2018 stelden waarnemers een toenemende significante verbetering van de algemene veiligheidssituatie vast. Mede door de operaties van het leger en Hezbollah alsook door de ontwikkelingen in Syrië nam de schaal van geweld beduidend af.
Libanon herstelde in de zomer van 2017 staatscontrole over de noordoostelijke grensregio en pakte hiermee de veiligheidsimpact van de oorlog in Syrië aan. Hezbollah en het leger controleren nu de volledige grensregio met Syrië. Met het vertrek van nagenoeg 1.000 IS- en HTS-strijders, kwam een einde aan de dagelijkse gewapende confrontaties tussen het leger en IS en HTS in de noordoostelijke grensregio. Met het einde van het gewapend geweld en controle van het Assad-regime in een groot deel van West-Syrië, werden de aanvallen vanuit Syrië (raket- en mortieraanvallen door rebellengroepen en luchtaanvallen door het Syrische leger) tot nul herleid. Na de zomer van 2017 werd geen Syrisch grensgeweld meer gerapporteerd.
Verschillende lokale salafistische bewegingen werden ontmanteld en een groot aantal extremisten gearresteerd. Daar waar de meeste burgerdoden in 2014 vielen bij sektarisch geweld in de zuidelijke buitenwijken van Beiroet en in een aantal dichtbevolkte wijken in Tripoli, kwam een einde aan dit geweld. De laatste terroristische aanslag in Beiroet gebeurde in 2015. In juni 2019 pleegde een lone wolf aanhanger van IS een aanslag in Tripoli waarbij een burger, twee politiemannen en twee soldaten omkwamen.
Op 6 mei 2018 vonden voor het eerst opnieuw parlementsverkiezingen plaats nadat deze omwille van veiligheidsredenen sinds 2013 stelselmatig werden uitgesteld. Het parlementaire blok verbonden aan Hezbollah versterkte hierin haar positie nog. De hierna gevormde eenheidsregering viel in oktober 2019 na massale volksprotesten tegen het wanbeleid en corruptie van de overheid. De op 21 januari 2020 nieuw gevormde regering bestaat voor het eerst sinds 2005 uit één politiek blok, onder invloed van Hezbollah. Deze regering moet Libanon uit de zwaarste economische crisis sinds de aanvang van de burgeroorlog loodsen en de volkswoede bezweren.
Volgens mensenrechtenorganisaties gebruikten ordetroepen buitensporig geweld om betogers uiteen te drijven. Er vielen bij benadering 1000 gewonden, voornamelijk in Beiroet, en twee doden (burgers), één in Tripoli en één in Khalde.
Tijdens de verslagperiode bleef de situatie in Zuid-Libanon stabiel ondanks de dreigende retoriek langs weerskanten. VN-resolutie 1701 die een einde maakte aan het conflict tussen Hezbollah en Israël in 2006 wordt grotendeels nageleefd. Tijdens de verslagperiode schond Israël deze toen een drone ontplofte en een andere crashte in de zuidelijke buitenwijken van Beiroet. Er vielen geen slachtoffers en de vergeldingsactie van Hezbollah bleef beperkt. Beide partijen houden zich aan een wederzijds afschrikkingsevenwicht.
Geen Libanese politieke groepering, noch andere staat (Iran, Israël) heeft belang bij een escalatie van het geweld en het risico op een burgeroorlog in Libanon.
Het tijdens de verslagperiode gerapporteerd geweld betrof ook crimineel geweld, waarbij doden en gewonden vielen. De regio Baalbek-Hermel huisvest verschillende invloedrijke gewapende clans die de facto milities vormen en zowel crimineel als sektarisch geweld plegen. Tijdens de verslagperiode was sprake van een vijftal ontvoeringen. Voorts gingen verschillende raids en arrestaties van vermeende extremisten gepaard met schietincidenten.
In de Palestijnse kampen bleef de huidige veiligheidssituatie relatief stabiel. In Mieh Mieh sloten de Palestijnse facties in mei 2019 een akkoord met het Libanese leger om het kamp wapenvrij te maken. Hier werd in twee fases onmiddellijk gevolg aan gegeven door de verschillende facties. De wapens werden opgeslagen in het kamp Ain al-Hilwah. In Ain al-Hilwah verminderden in 2018 de spanningen en het geweld tussen Fatah en islamistische groeperingen. Verschillende leden van extremistische groeperingen verlieten het kamp, gaven zich over aan de autoriteiten, werden uitgeleverd of gearresteerd. De Gezamenlijke Veiligheidsmacht ontplooide zich in de meest gevoelige wijken. Eind 2019 profiteerden een achttal beruchte voortvluchtige islamisten in het kamp van de chaos in Libanon om het kamp te verlaten richting Syrië. In 2018 werd in totaal bericht over een zevental doden en een zeventiental gewonden bij geïsoleerde geweldincidenten tussen personen behorend tot een gewapende fractie in het kamp. Minstens vijf doden en een relatief groot aantal gewonden betrof burgers aangezien de geweldincidenten plaatsvinden in drukbevolkte wijken. In 2019 en begin 2020 was opnieuw sprake van geïsoleerde schietincidenten tussen enkelingen behorend tot gewapende facties, en één zware gewapende confrontatie in augustus 2019. In 2019 is in de berichtgeving sprake van bij benadering vijf doden waarvan naar schatting minstens één burgerdode.
Policy
Het beleid dat de commissaris-generaal voert, is gestoeld op een grondige analyse van nauwkeurige en actuele informatie over de algemene situatie in het land van oorsprong. Die informatie wordt op professionele manier verzameld uit verschillende objectieve bronnen, waaronder het EASO, het UNHCR, relevante internationale mensenrechtenorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, vakliteratuur en berichtgeving in de media. Bij het bepalen van zijn beleid baseert de commissaris-generaal zich derhalve niet alleen op de op deze website gepubliceerde COI Focussen opgesteld door Cedoca, dewelke slechts één aspect van de algemene situatie in het land van herkomst behandelen.
Uit het gegeven dat een COI Focus gedateerd zou zijn, kan bijgevolg niet worden afgeleid dat het beleid dat de commissaris-generaal voert niet langer actueel zou zijn.
Bij het beoordelen van een asielaanvraag houdt de commissaris-generaal niet alleen rekening met de feitelijke situatie zoals zij zich voordoet in het land van oorsprong op het ogenblik van zijn beslissing, maar ook met de individuele situatie en persoonlijke omstandigheden van de asielzoeker. Elke asielaanvraag wordt individueel onderzocht. Een asielzoeker moet op een voldoende concrete manier aantonen dat hij een gegronde vrees voor vervolging of een persoonlijk risico op ernstige schade loopt. Hij kan dus niet louter verwijzen naar de algemene omstandigheden in zijn land, maar moet ook concrete, geloofwaardige en op zijn persoon betrokken feiten aanbrengen.
Voor dit land is geen beleidsnota beschikbaar op de website.