“Het aantal asielaanvragen in België in 2015 is verdubbeld in vergelijking met vorig jaar”, aldus Dirk Van den Bulck, commissaris-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen. “In 2015 besliste het CGVS in ruim de helft van de asielaanvragen dat de asielzoeker daadwerkelijk bescherming nodig had.” Gezien een groot aantal van de asielzoekers uit conflictgebieden kwamen, was er een ongezien hoge beschermingsgraad.
- 1. 35 476 asielaanvragen in 2015
In 2015 registreerde de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) 35 476 asielaanvragen. Dit is 106,1 % meer dan in 2014. Vooral in de tweede helft van 2015 was een sterke stijging van het aantal asielzoekers. Het merendeel van de asielzoekers komt uit gebieden waar er conflicten heersen: 21,8 % van de asielzoekers komt uit Irak, 21,3 % uit Syrië en Afghanistan vervolledigt de top drie van landen van herkomst met 20 %.
Het valt op dat er in de loop van 2015 steeds meer Syriërs asiel hebben aangevraagd. In januari bedroeg het aantal Syrische asielaanvragen nog 167 dossiers, terwijl dat er in december 718 waren. Voor Irakezen was er een heel hoog aantal asielaanvragen in augustus en september (2.167 en 2.207 asielaanvragen). Daarna is het aantal opnieuw gedaald. Vanaf oktober is een duidelijke stijging te zien van Afghaanse asielzoekers (tot 1.955 asielaanvragen in december).
Daarnaast vroegen in 2015 opvallend meer niet-begeleide minderjarigen asiel aan: het gaat om 3919 individuele asielaanvragen. Na een leeftijdsonderzoek door de dienst Voogdij bleek wel dat bijna een vierde van hen toch meerderjarig was op het moment van hun asielaanvraag. Hoeveel personen effectief minderjarig waren in 2015 is nog niet bekend, omdat nog niet alle leeftijdsonderzoeken afgesloten zijn.
- 2. 60,7 % positieve beslissingen
In 2015 stelde het CGVS in 60,7 % van de beslissingen ten gronde dat de asielzoeker effectief bescherming nodig had. Het gaat om 8.122 beslissingen voor 10.783 personen (inclusief de minderjarige kinderen die hun ouders vergezellen).
- 50,5 % van de beslissingen waren beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus. Het statuut van vluchteling wordt toegekend aan personen die hun land van herkomst hebben verlaten omdat ze er vervolgd worden omwille van hun nationaliteit, ras, politieke of religieuze overtuiging of tot een bepaalde sociale groep behoren.
- 10,2 % waren beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus aan personen die bij een eventuele terugkeer naar hun land van herkomst een reëel risico lopen op ernstige schade.
Het beschermingspercentage van 60,7 % in 2015 is een stijging ten opzichte van de voorgaande jaren, waar in 2014 46,8 % van de beslissingen positief waren en in 2013 29,4 %. Dit erkenningspercentage betreft het aantal beslissingen ten gronde. De beslissingen van inoverwegingname of weigering van inoverwegingname van meervoudige asielaanvragen zijn niet inbegrepen. Als men de beslissingen voor meervoudige asielaanvragen toch meerekent, bedraagt het erkenningspercentage voor 2015 52,5 %.
- 3. Herkomstlanden
Het hoge aantal erkenningsbeslissingen is te verklaren doordat de meeste asielzoekers in België afkomstig zijn uit landen waar er ernstige conflicten of oorlog heersen. Dit is in tegenstelling tot vroeger toen meer asielzoekers afkomstig waren uit onder meer de Westelijke Balkan.
Syrië
Het CGVS beschouwt de veiligheids- en mensenrechtensituatie in Syrië als uiterst problematisch. Het is duidelijk dat Syrische burgers nood hebben aan internationale bescherming. Het CGVS kende in 2015 aan bijna elke Syriër (97,64 %) een beschermingsstatus toe: 2.443 beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus en 283 beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus (totaal aantal beslissingen ten gronde Syrië: 2.792).
Afghanistan
Het CGVS beschouwt de situatie in Afghanistan nog steeds als problematisch. In 2015 kreeg 77,3 % van de Afghanen een beschermingsstatus: 414 beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus en 378 beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus (totaal aantal beslissingen ten gronde Afghanistan: 1.025). Maar de situatie in Afghanistan is niet van dien aard om aan elke Afghaan een beschermingsstatus toe te kennen.
Irak
In 2015 nam het CGVS 527 beslissingen tot erkenning van de vluchtelingenstatus en 286 beslissingen tot toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus (totaal aantal beslissingen ten gronde Irak: 1.126). In 72,2 % van de Irakese asieldossiers kende het CGVS asiel toe. Ook in Irak is de situatie niet van dien aard om aan elke persoon afkomstig uit dit land een beschermingsstatus toe te kennen. Zo wordt bijvoorbeeld voor een persoon afkomstig uit Bagdad individueel nagegaan of er een nood aan bescherming bestaat.
- 4. Nieuwe aanwervingen en uitdagingen
Door de voortdurende stijging van het aantal asielaanvragen heeft de regering extra middelen ter beschikking gesteld aan het CGVS om 120 bijkomende medewerkers aan te werven. Een deel van hen is in de tweede helft van 2015 al gestart. Zij krijgen een grondige opleiding en zullen in de loop van 2016 volledig operationeel zijn.
Het CGVS blijft inzetten op een verhoogde efficiëntie. Met die aanpak en de verhoging van het personeelsbestand kan men er op rekenen dat de komende maanden het aantal beslissingen zal toenemen tot 2.500 beslissingen per maand.
Begin 2015 bedroeg de totale werklast van het CGVS 5.589 asieldossiers. Eind 2015 was deze werklast gestegen tot 11.305 dossiers. Een werkvoorraad van 4.500 dossiers geldt als normaal. Gelet op het huidig aantal asielaanvragen moet men er rekening mee houden dat de werklast verder zal toenemen. Er blijft dus een nood aan bijkomende versterking om de achterstand te kunnen wegwerken en om de huidige instroom te kunnen bijhouden.
De statistieken voor 2015 zijn beschikbaar op http://www.cgvs.be/nl/cijfers
.